แบบสัมภาษณ์ โครงการจ้างงานประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า ๒๐๑๙ (COVID-19)
พื้นที่ปฏิบัติงานตำบลแม่วิน อำเภอแม่วาง
แบบสอบถามข้อมูล ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี
- ชื่อ นายวัน หลานคำ
- ที่อยู่ 103 หมู่ที่ 15 บ้านใหม่วังผาปูน ตำบลแม่วิน อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นคนพื้นเมือง
- ความสำคัญ เป็นการสร้างเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจให้ชาวบ้านมั่นใจว่าจะไม่มีภัยอันตรายใด ๆ เข้ามา อีกทั้งทำให้คนในชุมชนเกิดความรักษาสามัคคี อยู่กันฉันพี่น้อง เด็กให้เคารพผู้ใหญ่ และเป็นการร่วมมือร่วมใจกันพัฒนาถิ่นที่อยู่ของตัวเองต่อไป
- ประวัติ เป็นประเพณีที่ชาวเหนือสืบทอดกันมาก่อนหน้านั้น สาเหตุที่มีการเลี้ยงผีเจ้าบ้าน เนื่องจากสมัยก่อนชาวเหนือเชื่อกันว่าผีเจ้าบ้านที่ได้อัญเชิญมาแต่ละหมู่บ้านนั้น เชิญให้ท่านมาปกป้องรักษาหมู่บ้านรวมถึงประชากรในหมู่บ้านให้อยู่เย็นเป็นสุข รอดพ้นจากภัยทั้งหลายไม่ว่าจะเป็นอุทกภัย หรือวาตภัย ภูตผีปีศาจ สิ่งเร้นลับที่มองไม่เห็น
- ช่วงเวลาที่ทำ / เหตุที่ดำเนินการเมื่อครบกำหนด ปี เดือน วันที่สมควรทำพิธี เช่น วันสงกรานต์ หรือกำหนดวันเลี้ยงผี ซึ่งมักจะเลี้ยงกันระหว่างเดือน 7,8,9 (เมษายน พฤษภาคม มิถุนายน)
- ระยะเวลา ช่วงเดือน 9 เดือนเมือง หรือเดือนมิถุนายนตามปฏิทินสากล
- ผู้ดำเนินการ นายวัน หลานคำ
- สถานที่ / หมู่บ้าน ตูบผีเจ้าบ้านของหมู่บ้านใหม่วังผาปูน
- อุปกรณ์ / เครื่องมือ เครื่องเซ่นไหว้นั้นหากันง่าย ๆ ในชุมชนมี ดอกไม้ ธูป เทียน ไก่ต้มหกตัว (ต้องเป็นไก่เท่านั้น) เมี้ยง บุหรี่
- ขั้นตอนการดำเนินการ พิธีการจะมีตัวแทนผู้ที่นำเครื่องเซ่นเข้าไปเซ่นเรียกว่ากำลังผี เอาเครื่องเซ่นขึ้นวางบนชั้นรอจนกว่าผีเจ้าบ้านจะรับเครื่องเซ่นเสร็จ วิธีการที่จะให้รู้ว่าผู้เจ้าบ้านรับเครื่องเซ่นไหว้เสร็จคือการวาไม้ ไม้ที่นำมาวาเป็นไม้ไผ่ต้องยาวเท่ากับวาของกำลังผี (ตัวแทนนำเครื่องเซ่นถวาย) เมื่อผีบ้านรับเครื่องเซ่นอยู่ไม้วาจะยาวเท่ากับวาของกำลังผี ซึ่งเป็นความยาวปกติ เมื่อผีเจ้าบ้านรับเครื่องเซ่นเสร็จแล้วไม้วาจะยึดยาวกว่าวาของกำลังผีถือเป็นอันเสร็จพิธี หลังจากนั้นชาวบ้านก็นำเครื่องเซ่นที่ผีเจ้าบ้านรับเสร็จแล้วนำมาบริโภคโดยกล่าวคำขอก่อนเพื่อความเป็นศิริมงคลของตัวเองตลอดทั้งปีจนกว่าจะถึงการถวายในปีต่อไป
