แบบสัมภาษณ์ โครงการจ้างงานประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า ๒๐๑๙ (COVID-19)
พื้นที่ปฏิบัติงานตำบลแม่วิน อำเภอแม่วาง
แบบสอบถามข้อมูล ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี
- ชื่อ นางอุสา ใหม่ศูนย์
- ที่อยู่ : 5 หมู่ที่ 11 บ้านห้วยโป่ง ตำบลแม่วิน อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นคนพื้นเมือง
- ความสำคัญ เป็นที่พึ่งทางใจ เพราะตามธรรมเนียมแล้วคนทางเหนือชอบนับถือยกย่องญาติผู้ใหญ่มาก ในเมื่อญาติผู้ใหญ่ล่วงไปแล้วก็สร้างศาลเอาไว้เป็นตัวแทน เมื่อตนประสบปัญหาก็ไปกราบไหว้บอกกล่าวให้ช่วยเหลือเป็นการรวมญาติที่อยู่ห่างไกลกันได้มาพบปะซักถามสารทุกข์สุขดิบต่อกันหรือเป็นการแนะนำผู้ที่มาเป็นเขยให้รู้จักญาติพี่น้องของฝ่ายหญิง
- ประวัติ การเลี้ยงผีประจำตระกูล หรือที่เรียกกันว่าผีบรรพบุรุษ กล่าวคือถ้า ปู่ ย่า ตา ยาย ล่วงลับไปแล้วพวกลูกหลานก็จะสร้างหอไว้ทางเบื้องทิศหัวนอน หรือในสถานที่ที่เห็นว่าสมควร บนหอจะมีหิ้งวางเครื่องบูชา เช่น พานดอกไม้ ธูปเทียน น้ำต้น(คนโท) วางเอาไว้ ในปัจจุบันคำว่า “ผีปู่ ย่า ตา ยาย ” กร่อมลงมาเหลือเพียงคำว่า “ผีปู่ย่า” ซึ่งเพื่อเป็นการสะดวกในการเรียกจะได้ไม่ยาวเกินไป
- ช่วงเวลาที่ทำ / เหตุที่ดำเนินการเลี้ยงผีปู่ ย่า จะกระทำในโอกาสต่อไปนี้
– เมื่อครบกำหนด ปี เดือน วันที่สมควรทำพิธี เช่น วันสงกรานต์ หรือกำหนดวันเลี้ยงผี ซึ่งมักจะเลี้ยงกันระหว่างเดือน 7,8,9 (เมษายน พฤษภาคม มิถุนายน)
– ในงานมงคลต่าง ๆ เช่น มีการแต่งงาน ขึ้นบ้านใหม่ บวชพระ
– มีคนในตระกูลเจ็บป่วยและได้บนบานเอาไว้ เมื่อหายจากเจ็บป่วยก็ทำพิธีแก้บน - ระยะเวลา ส่วนมากที่พบจะเลี้ยงในช่วงเดือน 9 เดือนเมือง หรือเดือนมิถุนายนของปฏิทินสากล
- ผู้ดำเนินการ นางอุสา ใหม่ศูนย์
- สถานที่ / หมู่บ้าน ตูบของผีปู่ย่า เรียกว่า (เรือนแก้ว) หรือเรียกว่าเก้าผี สร้างเป็นตูบใหญ่บ้างเล็ก
- อุปกรณ์ / เครื่องมือ จะมีหิ้งวางเครื่องบูชา เช่น พานดอกไม้ ธูปเทียน น้ำต้น(คนโท) วางเอาไว้ โดยจะมีดอกไม้ ธูปเทียน อาหาร หวานคาว
- ขั้นตอนการดำเนินการ ทำความสะอาดหิ้งและตูบผีปู่ย่า บอกกล่าวนัดหมายญาติพี่น้อง และมีการเก็บเงินรวบรวมเงินตามกำลังทรัพย์ที่มีเพื่อซื้อสิ่งต่างๆเพื่อเซ่นผีปู่ย่า จัดทำอาหารหรือเครื่องเซ่นสังเวยผี นำอาหารหรือเครื่องเซ่นสังเวยตั้งวางบนที่สูง ผู้นำพิธีกล่าวอัญเชิญผีปู่ย่า จากนั้นก็รอจนกว่าผีปู่ย่าจะมารับของสังเวย
